Erenler Kitabi - Tezkiretü'l-Hâs

XVIII. asırda İstanbul'da yaşayan İbrâhîm Hâs (ö. 1762) devrinin eli kalem tutan sûfi müelliflerinden birisidir. Yazmış olduğu eserlerle tasavvuf ve edebiyat tarihimizde fevkalade mühim bir yere sâhiptir. Böyle olmakla birlikte Hâs kültür hayâtımızda hakettiği ilgiyi görememiş ve unutulup gitmiş şahıslardan birisidir.
İbrâhîm Hâs'ın hemen tamamı tasavvuf tarihi felsefesi ve edebiyatıyla ilgili olan eserleri arasında bulunan ve şu ana kadar değerlendirilmeyen çok mühim bir eseri de tasavvuf büyüklerinin hayâtlarını menâkıbını ve veciz sözlerini derleyip yorumlayan "Tezkiretü'l-Hâs" adlı velîler tezkiresidir.
Tezkiretü'l-Hâs'ta 344 mutasavvıfın 509 menakıbı nakledilmektedir. İçindekilerden anlaşılacağı üzere Tezkire'de adı geçen mutasavvıfların yarıya yakını tarîkatler öncesi dönemde yaşayan kişilerdir. Bunların arasında Anadolu sahasında yaşayan "Yûnus Emre Ahmed Hayâlî-i Gülşenî Seyyid Ali Semerkandî Ahmed Ümmî el-Üsküdarî Akşemseddîn İlyâs es-Sakızî el-Halvetî Evhadüddîn-i Kirmânî Emîr Sultân Sultân Veled Hâcı Bayrâm-ı Velî Cemâleddîn-i Halvetî Hâcı Paşa Hâmid-i Kayserî Habîb-i Karamânî Hasan Ünsî-i Şabânî Hasan-ı Zarîfî Hamza b. Hâcı Ali Ramazan Efendi el-Halvetî Sünbül Sinân Şeyh Şabân-ı Velî Karabaş-ı Velî Şems-i Tebrizî Sadreddîn-i Konevî Abdullah-ı Rûmî Alâaddîn-i Rûmî Karabaş-ı Velî Yahyâ-yı Şirvânî Seyyid Nizâmeddin Yakûb-ı Sünbülî Muhammed Murâd Niyâzî-i Mısrî Merkez Efendi Mollâ İlâhî vd." gibi zâtlar tezkirenin değerini bir kat daha arttırmaktadır.