Dordtse magiër: de val van volksheld Karel Lotsy

Als sportland telde Nederland voor de Tweede Wereldoorlog nauwelijks mee. Karel Lotsy (1893-1959) was de man die daar verandering in bracht. In de crisisjaren beleefde het Nederlands voetbalelftal onder zijn bevlogen leiding gouden tijden. Duizenden mensen kwamen luisteren naar zijn inspirerende lezingen over de mysterieuze krachten in de sport. Hij zorgde er als overheidsadviseur voor dat er tijdens de oorlog zoveel mogelijk kon worden doorgesport. Ook als chef de mission bij de Olympische Spelen van Berlijn, Londen en Helsinki wist hij sporters met zijn energieke en daadkrachtige optreden naar triomfen te leiden. Hij vocht als KNVB-voorzitter voor het behoud van het amateurisme, maar kon de komst van betaald voetbal in 1954 uiteindelijk niet tegenhouden. Teleurgesteld trok hij zich terug in zijn werk bij verzekeringsmaatschappij 'Holland van 1859'. De ogenschijnlijk onvermoeibare Dordtenaar overleed op zijn 66ste, opgebrand.

Kleurrijk portret van
Nederlands grootste sport-bestuurder aller tijden

Hoewel de zuiveringscommissie voor de sport hem in 1945 had vrijgesproken van collaboratie, kwam hij dertig jaar na zijn dood alsnog in opspraak vanwege zijn handelwijze in de oorlog. In Amsterdam werd de Karel Lotsylaan zelfs van naam gewijzigd.
In de biografie De Dordtse magi\"r analyseert onderzoeksjournalist Frank van Kolfschooten aan de hand van vele nieuwe, onthullende bronnen of volksheld Lotsy terecht van zijn voetstuk is gevallen. Het boek bevat uniek fotomateriaal en biedt een prachtig, kleurrijk beeld van een halve eeuw amateursport.

'Ik durf de bewering aan dat Rie Mastenbroek op de Olympische Spelen van Berlijn geen titel veroverd zou hebben en Osendarp en Van Beveren en de anderen niet zulke tijden gemaakt zouden hebben als er uit de bus kwamen. Lotsy haalde het maximum uit een sportjongen of sportmeisje, dat onder zijn hoede kwam. De joviale, als hij wilde buitengewoon charmante man, had op sportmensen een overwicht dat de kant van hypnose uitging.' (Herman Kuiphof na Lotsy's overlijden in 1959)

'Als de heer Lotsy spreekt, pakt elk woord, is die vaak als een kogel van Bakhuys of Vente,' schrijft een verslaggever van De Telegraaf over zijn laatste speech in de Wondertent. 'Even is het stil, dan davert het applaus als een orkaan door de eensklaps stil geworden ruimte.'